Regeneracja główki

Główka ( headjoint ) jest tym elementem fletu poprzecznego od którego w dużym stopniu zależy jakość dźwięków a także wpływa na te właściwości, które sprawiają, że gra staje się bardziej łatwa i umożliwiająca prawidłową artykulację. Jakość główki wpływa również na dynamikę instrumentu (piano, forte). A zatem celem regeneracji jest poprawa jakości dźwięku główki oraz przywrócenie jej pierwotnych właściwości. Czasami udaje się poprawić główkę tak, iż jej jakość zaczyna przewyższać tą pierwotnie uzyskaną w procesie produkcyjnym.

Regeneracja główki polega na:

1. regeneracji wewnętrznej powierzchni główki

2. wymianie korka i prawidłowej jego instalacji

3. regeneracji krawędzi otworu zadęciowego ( dolnej i górnej ) oraz ścianek kominka

1. Odkręcamy koronę i wyjmujemy korek ( opisane w "Regulacja korka w główce - strojenie koroną główki" ) i czyścimy wnętrze pastą polerską do srebra a następnie polerujemy.
Czyste i wypolerowane wnętrze główki umożliwia łatwiejsze przesuwanie korka podczas strojenia koroną a także zabezpiecza przed korozją.


2. Instalujemy nowy korek, przyklejając korek do czoła dysku tak aby dysk znalazł się dokładnie w centrum i aby po zainstalowaniu nie dotykał wewnętrznej ścianki główki. Sklejenie korka do dysku jest istotne również dlatego, aby uszczelnić i uniemożliwić ewentualny przepływ powietrza przez środek korka, którym znajduje się gwintowany pręt łączący koronę z dyskiem. Przed umieszczeniem korka w środku, jego zewnętrzną powierzchnię smarujemy miękką parafiną w celu umożliwienia łatwego przemieszczania się korka podczas strojenia koroną a także aby utrudnić przedostawaniu się skroplonej wody, która powoduje korozję ścianek główki.

3. Regeneracja krawędzi otworu zadęciowego to najtrudniejsze zadanie ( do wykonania tylko przez prawdziwych mistrzów, korektorów z wieloletnim doświadczeniem ). Niektóre elementy można poprawić i skorygować. Ten punkt można zastosować również do nowych nieprofesjonalnych główek, które produkowane w procesie zautomatyzowanym nie zawsze są wykonane tak precyzyjnie jakbyśmy tego oczekiwali. Niezmienne są jedynie dwie składowe, których nie można już zmienić, są to: wysokość kominka oraz rodzaj materiału z którego wykonany jest kominek i płytka ustnikowa. To co można poprawić to geometria krawędzi oraz ścianek wewnętrznych kominka.

Powyżej zaznaczono krawędź zewnętrzną ( A ) której geometria jest niezwykle istotna dla takich cech wydobycia dźwięku jak: szybkość, odpowiedź, projekcja i opór. W literaturze amerykańskiej proces tworzenia tej krawędzi określany jest jako overcutting. Proces kształtowania dolnej krawędzi ( B ) określany jest jako undercutting. Jest on istotny dla dolnego rejestru dźwiękowego. Ponowne ukształtowanie powyższych krawędzi oraz geometrii całego otworu nazywane jest jako recutting. Geometria ta jest arcyważna dla produkcji dźwięku, dla artykulacji oraz dla właściwości akustycznych oraz dynamicznych główki fletowej. W profesjonalnych główkach kształtowanie tych krawędzi wykonywane jest ręcznie w wielogodzinnym procesie podczas którego główka jest na przemian: testowana i korygowana, aż do osiągnięcia pożądanych wyników. Wykonywane są różne typy główek. Jedne preferują dolny rejestr, inne górny, jedne preferują szybkość ( speed ) i odpowiedź ( response ) a inne faworyzują delikatny opór ( resistance ) oraz możliwość szerokich zmian tonalnych w każdym rejestrze ( flexibility ). Największym i najczęstszym problemem używanych główek jest to, iż po pewnym czasie tracą swoje pierwotne właściwości takie jak szybkość i odpowiedź. Związane jest to zazwyczaj z utratą prawidłowej geometrii dolnej krawędzi. Na niej to osadzają się różnego rodzaju zanieczyszczenia i ulega ona stopniowemu procesowi utleniania zaś główną przyczyną jest brak odpowiedniej konserwacji wnętrza otworu zadęciowego. Jeszcze nigdy nie widziałem aby ktoś po zakończonej grze czyścił ten otwór ( tak jak pokazałem to w artykule "Jak dbać o flet" ) zazwyczaj czyszczone jest wnętrze główki, zewnętrzna powierzchnia płytki ustnikowej oraz tenon czyli ta część która wchodzi do korpusu. Regeneracja tego miejsca polega na zdjęciu tej cienkiej warstwy zanieczyszczeń specjalnymi do tego celu precyzyjnymi narzędziami oraz na prawidłowym uformowaniu ostrości dolnej krawędzi. W ten sposób możemy również odzyskać na nowo ostrość, focus, projekcję i teksturę dźwięków.

Kliknij w ten obrazek aby zobaczyć z bliska jak wyglądają krawędzie profesjonalnej złotej główki, chyba najdroższej na świecie - Nagahara flute headjoint 18K - w całości ręczna robota, prawdziwe arcydzieło.


Poniżej przykład regeneracji główki stuletniego fletu ( pozostawiłem oryginalne geometrie krawędzi w celu zachowania unikalnych właściwości tego historycznego instrumentu )

główka przed regeneracją

główka po regeneracji

A tak wygląda korona po regeneracji:

korona po regeneracji

 po lewej stronie widać część stopy C, jeszcze przed remontem